İlk Türk astronot Alper Gezeravcı’nın uzay yolculuğuna çok az kaldı. Gezeravcı ‘ilk Türk astronotu’ olarak biliniyor. Ama gerçekten böyle mi? NTV’nin hazırladığı belgeselde de belirtildiği gibi Türk dünyasının önde gelen uzmanlarına göre uzaya çıkan ilk Türk ya da ‘Türk asıllı’ ilk kişi aslında Andriyan Nikolayev’dir.
Ayrıntılara bakalım.
Alper Gezeravcı, Türkiye’nin uzaya ilk kez insan gönderme projesinde Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) çıkacak.
43 yaşındaki savaş pilotu Alper Gezeravcı, 14 gün sürecek bu görev için ABD’deki Cape Canaveral Hava Kuvvetleri Üssü’nden yola çıkacak.
Gezeravcı, üniversiteler ve araştırma kurumlarının hazırladığı farklı bilimsel deneyleri gerçekleştirecek.
İlk Türk uzay gezgininin Ax-3 görevinde İspanyol, İtalyan ve İsveçli astronotlar da görev alacak.
Dört farklı ülkeden astronotların yer aldığı Axiom Mission 3 (Ax-3) gezisi 18 Ocak’ta yapılacaktı. Ancak son duyuruya göre kalkış 20 Ocak Cuma günü yapılacak.
Peki Alper Gezeravcı uzaya çıkan ilk Türk astronot mu? Pek çok uzmana göre hayır.
NTV’nin 2021 yılında yayınladığı ‘Uzaya giden ilk Türk asıllı kozmonot: Andriyan Nikolayev’ belgeselinde gördüğümüz gibi birçok uzman, Andriyan Nikolayev’i uzaya çıkan ilk Türk ‘kökenli’ insan olarak tanımlıyor.
Buna göre Andriyan Nikolayev, Rus Hava Kuvvetlerinde görev yapan Çuvaş asıllı bir pilottur.
Andriyan Nikolayev, 1962’de uzaya çıkan üçüncü Sovyet kozmonotu oldu ve 96 saatte dünyanın etrafını 64 kez turladı.
Uzayda kaldığı süre boyunca ‘uzay rekoru’ kıran Nikolayev, 1970’li yıllarda yeni bir görev için yeniden uzaya çıktı. Nikolayev’in davet kodu Çuvaş halkının da simgesi olan ‘şahin’di.
Uzay görevini iki kez başarıyla tamamlayan Nikolayev, Sovyetler Birliği’nde iki kez yılın kahramanı seçildi.
Nikolayev ayrıca Yuri Gagarin’in de dahil olduğu ‘Altın Takım’ın bir üyesi oldu. Tüm bu başarılar yetmezmiş gibi Nikolayev, adının aydaki bir kratere verilmesiyle onurlandırıldı.
Andriyan Nikolayev, başta Lenin Nişanı ve Kızıl Yıldız Nişanı olmak üzere birçok ülkeden nişanlarla ödüllendirildi.
2004 yılında vefat eden Andriyan Nikolayev, pek çok uzmana göre uzaya çıkan ‘Türk kökenli ilk astronot’ olarak anılmalı. Nikolayev, 1929’da Volga Nehri yakınındaki Çuvaş köyünde doğdu.
Çuvaşistan Özerk Cumhuriyeti’nde yaşayan Çuvaşça konuşan Türklerin küçük nüfusundan biri olan Andriyan Nikolayev’in Çuvaşça adı, Hıristiyanlığın gelişiyle birlikte değişti.
Çuvaş halkının Şaman inancına sahip olduğu, ancak Çarlık Dönemi’nde rehberlik sayesinde Hıristiyanlığa geçtikleri aktarılmaktadır. Bu nedenle ilk Türk asıllı astronotun Çuvaşça ismi Andriyan olarak değiştirildi.
Nikolayev’in Türk dünyası çalışmalarına da ilgi gösterdiği belirtiliyor.
Hayatına onlarca başarıyı sığdırmayı başaran Nikolayev’in kendisini her zaman Çuvaş olarak tanıttığı da aktarılıyor. Öte yandan NTV NTV Dış Haber Müdürü Ahmet Yeşiltepe’nin yıllar önce bu Çuvaş köyünü ziyaret ettiği ve halkın kendisini ‘Çuvaş Türkü’ olarak tanıttığı da bildirildi.
Söz konusu belgesele buradan ulaşabilirsiniz.
